طرحواره محرومیت هیجانی

افرادی که طرحواره محرومیت هیجانی دارند، در اکثر مواقع احساس تنهایی، بی‌پناهی و محرومیت می‌کنند و دچار تله رهاشدگی یا ترس از تنهایی هستند. آن‌ها احساس می‌کنند که برای هیچکس در این دنیا مهم نمی‌باشند. این افراد حس می‌کنند که حتی نزدیک‌ترین افراد شان نیز جوابگوی نیازهای عاطفی آن‌ها نیستند. آن‌ها حس می‌کنند که هیچکس نگران زندگی و حال آن‌ها نیست. این افراد با این احساس زندگی می‌کنند که کسی درکشان نمی‌کند. نیازهایشان را به کسی نمی‌گویند، زیرا باور دارند نیازهای عاطفی و روانی‌شان برای کسی مهم نمی‌باشد. آن‌ها باور دارند که حتی اگر نیازهای خود را بگویند نیز کسی به آن‌ها توجهی نمی‌کند. قطعا این نگرش بر روی زندگی و ثروتمند شدن فرد تاثیر می‌گذارد، اساتید در دوره روانشناسی ثروت این مسائل را توضیح می‌دهند.
این افراد با احساس پوچی زندگی میکنند.در تمام لحظات زندگیشان به دنبال گمشده‌ای میگردند. آنها به دنبال افرادی هستند که وارد زندگی‌شان شوند آنها را درک کنند.کسی که به آنها احترام بگئارد. کسی که عاشق آنها باشد به خواسته و نیازهای آنها احترام بگذارد.

هر بار که رابطه جدیدی را شروع می‌کنند، به هیجان می‌آیند و گمان می‌کنند او آن مرد و یا زنی است که او را درک می‌کند و او را بی‌قید و شرط دوست دارد، ولکن پس از گذشت مدتی مجدداً ناامید می‌شود زیرا احساس تنهایی و دلتنگی آن‌ها از درون آن‌ها است و هیچکس نمی‌تواند احساس تنهایی را در واقعیت از آن‌ها بگیرد.

از داشتن رابطه‌های گرم و عاطفی دوری می‌کنند. به کسی اجازه دوستی و وارد شدن به حریمشان را نمیدهند.و معمولا در تنهایی و اوج نا امیدی به سر میبرند. کسانی که دچار تله محرومیت هیجانی هستند حتی اگر معشوق، خانواده و یا روابط اجتماعی خوبی داشته باشند نیز از درون حس تنهایی، درک نشدن و پوچی می‌کنند. برای درک کردن این احساس باید احساس کودکی را در نظر بگیرید که در گوشه ای کز کرده است و احساس بی‌پناهی و بی‌کسی دارد. کودکی که هیچکس را ندارد که به او احساس امنیت بدهد، به او محبت کند و به حرف او گوش بدهد.

دلایل ایجاد طرحواره محرومیت هیجانی

برای آشنایی بیشتر: طرحواره نقص و شرم ناشی از انتقاد زیاد والدین است، تله اطاعت از سلطه پدر و مادر ناشی می‌شود، ولی طرحواره محرومیت هیجانی ناشی از فقدان است. کودک نمی‌داند چه چیزی را نداشته است، او تنها می‌داند حالش خوب نیست.
پاسخ به سوالات زیر شاید بتواند به تشخیص تله محرومیت هیجانی در شما کمک کند:
آیا مادرم با من در کودکی رابطه ای احساسی و بسیار نزدیک داشته است؟ آیا این احساس راذاشتم که مادرم من را درک می‌کند؟ آیا مادرم را دوست داشتم؟ آیا احساس دوست داشته شدن می‌کردم؟ آیا می‌توانستم احساسات خودم را به مادرم بگویم؟ آیا او گرم و عاطفی بود؟ آیا او می‌توانست آنچه را نیاز داشتم (از لحاظ عاطفی) به من بدهد؟
طرحواره محرومیت هیجانی در پیش از شکل‌گیری زبان ایجاد شده است و به ‌همین دلیل این افراد نمی‌دانند چه می‌خواهند. آن‌ها فقط احساس می‌کنند حالشان خوب نیست، ولی اگر از آن‌ها پرسیده شود چه چیز حال آن‌ها را خوب می‌کند، واقعا نمی‌دانند. زیرا حال بد آن‌ها به زمانی در کودکی بر می‌گردد که تنها منطقه احساسی مغزشان کامل شده بود. بنابراین اهمیت ندادن و نادیده گرفته شدن توسط والدین احساسی را در آن‌ها به‌وجود می‌آورد که این احساس همچنان در بزرگسالی همراه آن‌ها است اگرچه نه می‌توانند دلیل آن را به‌یاد بیاورند و نه آنکه این احساس به کلام در می‌آید. احساسی مبهم و گنگ از تنهایی، ناامیدی، محرومیت و بی‌پناهی. والدین علاوه بر آنکه باید به نیازهای فیزیکی کودک توجه کنند، نیازهای عاطفی و روانی او را نیز باید مورد توجه قرار دهند. کودکی که به اندازه کافی محبت، همدلی و توجه دریافت نمی‌کند دچار طرحواره محرومیت هیجانی و عاطفی می‌شود.

دلایل ایجاد تله محرومیت هیجانی

از جمله دلایل ایجاد تله محرومیت هیجانی در زیر اشاره شده است:

1. مادری سردمهر. مادرانی که خود توجه و محبت از والدین دریافت نکرده‌اند، نمی‌توانند به فرزند خود نیز توجه بی‌قید و شرط کنند. دلیل دیگر می‌تواند افسردگی و بیماری مادر باشد. مادر افسرده گرفتار خویشتن است و توان توجه، لمس کردن، در آغوش گرفتن و محبت به کودک را ندارد. مشکلات و نزاع‌های زن و شوهر با یکدیگر نیز انرژی روانی آن‌ها را برای توجه به کودک از بین می‌برد.
2. والدین کودک را به‌صورت مشروط دوست دارند. کودک احساس دوست داشته شدن بدون قید و شرط نمی‌کند و بنابراین خود را دوست داشتنی نمی‌یابد.
3. مادری که دچار مشکلات فوق است، وقت و زمان کافی برای فرزند اختصاص نمی‌دهد.
4. مادر به نیازهای کودک توجهی ندارد و در بهترین حالت تنها به خواسته‌های او توجه می‌کند. نیاز به محبت یک نیاز است، ولکن تفنگ اسباب‌بازی یک خواسته کودک است.
5. مادر کودک را در حین ناراحتی و غم آرام نمی‌کند و بنابراین کودک یاد نمی‌گیرد چگونه با این احساسات خود مواجه شود و چطور خود را آرام کند.
6. والدین با کودک همدلی نمی‌کنند. کودک احساس نمی‌کند که می‌تواند حرف‌های خود را به کسی بزند.
7. کودک احساس نمی‌کند کسی را دارد که در همه موارد از او حمایت می‌کند. کسی که می‌تواند از او راهنمایی بگیرد.

تاثیر تله محرومیت هیجانی در ارتباط عاطفی

بیشترین جایی که طرحواره محرومیت هیجانی فعال می‌شود و خود را آشکار می‌سازد، زمانی است که فرد می‌خواهد یک رابطه عاطفی برقرار نماید. این افراد در انتخاب‌های خود جهت برقراری رابطه تحت‌تاثیر طرحواره محرومیت هیجانی خود، جذب افرادی سرد و بی‌ عاطفه می‌شوند. افرادی که توجهی به نیازهای آن‌ها ندارند.
اگر طرف مقابل شخصی سالم و با محبت باشد نیز آن‌ها پس از مدتی رابطه را تمام می‌کنند، زیرا تصور می‌کنند آن شخص عشق رویایی آن‌ها نیست، زیرا آن‌ها همچنان احساس تنهایی و غم می‌کنند. آن‌ها متوجه نیستند که این احساس در درون آن‌ها است و با هیچ عامل و یا فرد بیرونی تسکین نمی‌یابد.

از آنجایی که شما سریع جذب افراد سرد و بی محبت می‌شوید، در صورتی که در رابطه خود به نشانه‌های زیر برخوردید به سرعت رابطه را ترک کنید:

1. بیشتر او حرف می‌زند و شما را نادیده میگیرد.
2. سرد و گوشه‌گیر است.
3. ابراز عواطف ندارد.
4. شما بیشتر از او دلتان می‌خواهد به همدیگر نزدیک باشید.
5. احساس حمایت از سمت او نمی‌کنید.
6. در اکثر مواقع در دسترس نیست.

اگر طرحواره محرومیت هیجانی در شما شدید است، هر زمان احساس تعلق و عشق شدید کردید، باید از خود بپرسید که آیا این جذب شدن شما به‌ خاطر فعال شدن طرحواره محرومیت هیجانی در شما نمی‌باشد؟

راه‌های روبه رو شدن با تله محرومیت هیجانی

اگر شما نشانه‌های تله محرومیت هیجانی را در خود پیدا می‌کنید و یا بر اساس آزمون طرحواره داری طرحواره محرومیت هیجانی هستید، موارد زیر را می‌توانید به ‌کار ببرید:

1. با کمک یک درمانگر، کودک تنها و درمانده درونتان را پیدا کنید و با او ارتباط برقرار کنید. سعی کنید کودک درون خود را درک کنید، با او همدلی کنید و به حرف‌هایش گوش بسپارید.
2. از روابطی که ناشی از فعال شدن طرحواره محرومیت هیجانی در شما است، به‌شدت اجتناب کنید. افراد سرد و بی‌عاطفه که می‌توانند شما را به خود جذب کنند.
3. خیلی سریع وارد دوستی های عمیق عاطفی و رابطه جنسی نشوید، زیرا پس از مدتی شاید دریابید که او از نظر عاطفی سرد است، ولکن حال خود را در موقعیتی قرار داده‌اید که درآمدن از رابطه با احساس شکست و آسیب زیاد همراه است. برای خود مشخص کنید که به ۶ ماه زمان برای آشنایی نیاز دارید. در طی این ۶ ماه شما نباید رابطه عاطفی و جنسی برقرار کنید.
4. در صورتی که شخص مناسب و مطلوبی را یافتید، نیازهای عاطفی خود را بر زبان بیاورید. آسیب‌پذیری خود را با شخص مقابل مطرح کنید. شما باید بدانید که انسان‌ها به یکدیگر نیازمند هستند و اگر از دیگران بخواهیم که نیازهای ما را برطرف کنند، مشکلی پیش نخواهد آمد و نشانه ضعف ما نمی‌باشد.
5. اگر از دسته‌ای هستید که در برابر طرحواره محرومیت هیجانی خود راهکار پرتوقعی و سرزنشگری را به‌کار بسته‌اید، سعی کنید محبت‌های طرف مقابل را ببینید و قدردان باشید و از زیاده‌خواهی و سرزنش برای محبت نکردن دست بردارید. 

رضوان عابدیان

اینستاگرام: @rezvan_abedian

تلگرام: @rezvan_abedian